Bir önceki yazıda ‘edebi akımlar ‘ın ilk 8 başlığını vermiştik.İşte devamı:
9)EKSPRESYONİZM
- 20.yüzyılın başlarında Almanya’da VAN GOGH tarafından “Empresyonizm”e tepki olarak doğdu.
- Anlamı ‘dışavurumculuk’tur.
- Eserlerini içlerindeki isyanın aktarmak için kullandılar.
- Ruhun; acıları,içinde yaşadığı bunalımlar bu akımın konuları olmuştur.
- Gerçekleri nesnel olarak ifade etmezler.Önemli olan sanatçının gördüklerine kendi yorumunu katmasıdır.
- Dış dünyaya kendilerini kapattıkları için “Sanat,sanat içindir.”anlayışı esastır.
TEMSİLCİLERİ
James Joyce | Franz Kafka | A.Strindberg |
T.S.Eliot | Eugene O’neil |
10)KÜBİZM
- 20.yüzyılda Fransa’da Picasso ve Braque tarafından kuruldu.
- Kendinden önceki ‘edebi akımlar’a tepki olarak doğmuştur.
- Sanatçı sadece gördüklerini değil görünenin ötesinde yaşanılan ve hissedilenleri de aktarmalıdır.
- İnsan tek yönlü değildir.Eğer bir şeyler yaparken diğer yandan zihninde bir düşüncede olup kalbinde de farklı duygular oluyorsa bu çok yönlülüğü sanatçı eserine yansıtmalıdır.
- Dış dünyanın insanda bıraktığı izlenim değerlidir.
- Şiirde noktalama işaretlerini kullanmazlar.
- İlk başta sadece resim ve heykel sanatlarında geçerliydi bu edebi akım ancak sonra edebiyatta da kullanılmaya başlandı.
TEMSİLCİLERİ
Max Jacop | Apollinaire | Picasso |
11)FÜTÜRİZM(GELECEKÇİLİK)
- 20.yüzyılın başında İtalyan şair Marinetti tarafından kurulmuştur.
- Yaşamdaki değişimin edebiyata yansımasıdır.
- Bu edebi akım sanatçıları makineleşme isteklerini sık sık dile getirirler.Hayal ettikleri gelecek ancak makinelerle inşa edilebilir.
- Geçmişe, kültürel birikimlere karşıdırlar.Daima yenilik arzusundadırlar.
- Ölçü,uyak gibi nazım biçimlerini reddetmişlerdir.Serbest nazmı kullanmışlardır
- Türk Edebiyatındaki en önemli temsilcimiz Nazım Hikmet’tir.
TEMSİLCİLERİ
Marinetti | Mayakovski | Nazım Hikmet |
12)DADAİZM
- 20.yüzyılda Tristan Tzara tarafından İsviçre’de kuruldu.
- Bütün ‘edebi akımlar ‘a karşı çıkmışlardır.
- 1.Dünya Savaşı’nın yıkıcı etkilerini azaltmak için oluşturulan bir edebi akımdır.
- Kuralsızlığı,kural edinmişlerdir.
- ‘Mutlak doğru’ diye bir şey yoktur diyerek her şeye kuşkuyla yaklaşmışlardır.
- Rastgele oluşturdukları kelimelerle şiirler yazdılar.
- Üslupları umursamaz ve alaycıdır.
TEMSİLCİLERİ
Tristan Tzara | Luis Aragon | Paul Eluard |
13)SÜRREALİZM(GERÇEKÜSTÜCÜLÜK)
- 20.yüzyılda Andre Breton tarafından Fransa’da kuruldu.
- Freud’un bilinçaltı ile ilgili görüşlerini esas alırlar.
- Bilinçaltı insanoğlunun tek gerçeğidir.
- Eserleri oluştururken çağrışımlardan,imgelerden ve rüyalardan faydalanılmıştır.
- Bu edebi akım,geleneksel kuralları bir tarafa bırakıp sanatçının içinden geldiği gibi davranması gerektiğini savunur.
- Özellikle şiirde etkilidir.Noktalama işareti kullanılmaz.
- Türk edebiyatında İkinci Yeniciler bu akımdan etkilenmişlerdir.
TEMSİLCİLERİ
Andre Breton | Paul Eluard |
Luis Aragon | J.Prevert |
14)EGZİSTANSİYALİZM(VAROLUŞÇULUK)
- 20.yüzyılda Jean Paul Sartre tarafından Fransa’da kuruldu.
- 2.Dünya Savaşı sonrası toplumda oluşan bunalımın bir yansımasıdır.O yüzden karamsar bir hava hakimdir.
- Varoluş hayatın temelidir ve insan bu varoluş mücadelesini verebilecek güçtedir.
- Sanatçı etrafını gözlemlemeli toplums rehberlik etmelidir.
- “Sanat,toplum içindir.”anlayışı hakimdir.
- Felsefe edebiyatla iç içe geçmiştir.
- Dil süsten, edebi sanattan uzaktır.Yalın ve sade bir dil kullanılır.
- Eserlerde belli bir karakter profili yoktur.
TEMSİLCİLERİ
Jan Pol Satre | Eugene İonesco | Simone De Beauvoir |
Franz Kafka | Andre Malraux | |
Albert Camus | Samuel Beckett |
15)POSTMODERN
- Bu akım bir topluluk oluşturma fikrinden ziyade bireyselliğe önem verir.Somutla soyut iç içedir.
- Modernizmi sorgularlar.
- Gerçekleşmesi mümkün olaylarla mümkün olmayanlar iç içedir.(Masalsı ögelerde yer alabilir.)
- Zaman ve mekan net değildir.
- Asıl gerçekliğe ulaşmak mümkün değildir.Bu yüzden gerçek konulardan çok kurmaca olaylar anlatılır.
- Belirgin sonlar verilmez.Okuyucunun kendi yorumuyla tamamlanması istenir.
- Karamsarlıktan uzak bir üslup vardır.Hayatın negatif yönlerine alaycı bir tavır takınırlar.
TEMSİLCİLERİ
James Joyce | Max Frisch | Alain R.Grillet | Albert Camus |
Vrignia Wolf | Franz Kafka | Octavia Paz | Umberto Eco |
Yorum Yok